Prigodnom besjedom prof. dr Sonje Tomović Šundić i
Marinka Vorgića, pisca i savjetnika u Ministarstvu kulture Crne Gore, sinoć je
u Nacionalnoj biblioteci Crne Gore
„Đurđe Crnojević“ na Cetinju obilježeno 30 godina od smrti Danila Kiša.
On je, prema riječima Tomović Šundić, genijalan
književnik, ali i genijalan politički pisac koji je predstavljao idealan spoj
dvije velike kulturološke paradigme, one koje je dobio od oca Eduarda Kiša,
mađarskog Jevrejina i one koje je dobio od majke Milice Dragićević, Crnogorke
iz ugledne cetinjske porodice.
„Kiš je čovjek koji je u sebi sjedinio dvije
velike i neobične etničke skupine, koje su negdje određivale i njegovo biće u
korijenu. On sam kaže: Od oca sam naslijedio ironiju i sklonost ka mitovima, a
od majke sam naslijedio epsku tradiciju, naraciju, naslijedio sam epopeju
jednog malog balkanskog naroda koji se vjekovima bori za slobodu i opstaje u
veoma složenim istorijskim okolnostima” , rekla je Tomović-Šundić
Budući da su djela Danila Kiša, kako je istakao
gospodin Vorgić, jako složena i kompleksna jasno je da postoji mogućnost
stalnog tumačenja, kao i da se intrigantnost
u njima može najbolje problematizovati ukoliko precizno odredimo vrijeme i
prostor u kojem su nastala.
„Ako govorimo o
postjugoslovenskom periodu onda je riječ o recepciji i percepciji tog djela
koje takođe ima zadat kontekst koji je definisan ideološkim, političkim i
estetskim”, pojasnio je
Vorgić.
Danilo Kiš je rođen u Subotici 22. februara 1935.
godine. Prezime njegovog oca je u momentu kada se rodio bilo Kon, ali je otac
mađarizovao svoje prezime tj. promijenio ga u Kiš. Do 1942. godine je živio sa
roditeljima u Novom Sadu, gdje je pohađao prvi razred osnovne škole, a zatim je
prešao u Mađarsku, u očev rodni kraj, gdje je završio osnovnu školu i dva
razreda gimnazije. Nakon odvođenja njegovog oca u Aušvic 1944. godine, sa
ostatkom porodice je, posredstvom Crvenog krsta, repatriran u Cetinje, gdje je
živio do kraja svog školovanja.
Na Filozofski fakultet u Beogradu upisao se 1954. godine, a u septembru 1958.
godine je kao prvi student diplomirao na katedri za opštu književnost. Najpoznatija
djela koja je napisao su: „Mansarda”, „Bašta, pepeo”, „Peščanik”, „Grobnica za
Borisa Davidoviča”, „Rani jadi”, „Enciklopedija mrtvih”, „Čas anatomije” i
druga.
Najvažnije nagrade: NIN-ova nagrada za roman godine,
Goranova nagrada za knjigu godine, Književna nagrada „Željezare Sisak” za
najbolju esejističku knjigu godine, Veliki Zlatni orao grada Nice za ukupan književni
rad, Orden Viteza umjetnosti i književnosti, Andrićeva nagrada, nagrada
„Skender Kulenović”, Sedmojulska nagrada, „Preis des Literaturmagazins 1988”,
„Premio letterario Tevere”, nagrada AVNOJ-a, nagrada „Bruno Šulc”.
Bio je vjenčan za Mirjanu Miočinović od 1962. do 1981, a nakon razvoda braka
živio je sa Paskal Delpeš sve do svoje smrti. Umro je 15. oktobra 1989. u
Parizu, gdje se jedno vrijeme i liječio. Sahranjen je u Beogradu u Aleji
zaslužnih građana na Novom groblju.
Prigodnom besjedom prof. dr Sonje Tomović Šundić i Marinka Vorgića, pisca i savjetnika u Ministarstvu kulture Crne Gore, sinoć je u Nacionalnoj biblioteci Crne Gore „Đurđe Crnojević“ na Cetinju obilježeno 30 godina od smrti Danila Kiša.
On je, prema riječima Tomović Šundić, genijalan književnik, ali i genijalan politički pisac koji je predstavljao idealan spoj dvije velike kulturološke paradigme, one koje je dobio od oca Eduarda Kiša, mađarskog Jevrejina i one koje je dobio od majke Milice Dragićević, Crnogorke iz ugledne cetinjske porodice.
„Kiš je čovjek koji je u sebi sjedinio dvije velike i neobične etničke skupine, koje su negdje određivale i njegovo biće u korijenu. On sam kaže: Od oca sam naslijedio ironiju i sklonost ka mitovima, a od majke sam naslijedio epsku tradiciju, naraciju, naslijedio sam epopeju jednog malog balkanskog naroda koji se vjekovima bori za slobodu i opstaje u veoma složenim istorijskim okolnostima” , rekla je Tomović-Šundić
Budući da su djela Danila Kiša, kako je istakao gospodin Vorgić, jako složena i kompleksna jasno je da postoji mogućnost stalnog tumačenja, kao i da se intrigantnost u njima može najbolje problematizovati ukoliko precizno odredimo vrijeme i prostor u kojem su nastala.
„Ako govorimo o postjugoslovenskom periodu onda je riječ o recepciji i percepciji tog djela koje takođe ima zadat kontekst koji je definisan ideološkim, političkim i estetskim”, pojasnio je Vorgić.
Danilo Kiš je rođen u Subotici 22. februara 1935. godine. Prezime njegovog oca je u momentu kada se rodio bilo Kon, ali je otac mađarizovao svoje prezime tj. promijenio ga u Kiš. Do 1942. godine je živio sa roditeljima u Novom Sadu, gdje je pohađao prvi razred osnovne škole, a zatim je prešao u Mađarsku, u očev rodni kraj, gdje je završio osnovnu školu i dva razreda gimnazije. Nakon odvođenja njegovog oca u Aušvic 1944. godine, sa ostatkom porodice je, posredstvom Crvenog krsta, repatriran u Cetinje, gdje je živio do kraja svog školovanja.
Na Filozofski fakultet u Beogradu upisao se 1954. godine, a u septembru 1958. godine je kao prvi student diplomirao na katedri za opštu književnost. Najpoznatija djela koja je napisao su: „Mansarda”, „Bašta, pepeo”, „Peščanik”, „Grobnica za Borisa Davidoviča”, „Rani jadi”, „Enciklopedija mrtvih”, „Čas anatomije” i druga.
Najvažnije nagrade: NIN-ova nagrada za roman godine, Goranova nagrada za knjigu godine, Književna nagrada „Željezare Sisak” za najbolju esejističku knjigu godine, Veliki Zlatni orao grada Nice za ukupan književni rad, Orden Viteza umjetnosti i književnosti, Andrićeva nagrada, nagrada „Skender Kulenović”, Sedmojulska nagrada, „Preis des Literaturmagazins 1988”, „Premio letterario Tevere”, nagrada AVNOJ-a, nagrada „Bruno Šulc”.
Bio je vjenčan za Mirjanu Miočinović od 1962. do 1981, a nakon razvoda braka živio je sa Paskal Delpeš sve do svoje smrti. Umro je 15. oktobra 1989. u Parizu, gdje se jedno vrijeme i liječio. Sahranjen je u Beogradu u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.